De lucht wordt geel en wazig van het stof en zand, de temperaturen lopen op en de luchtvochtigheid neemt af. Hoe heeft u er zo min mogelijk last van?

Bij een calima bevat de lucht in meer of mindere mate kleine stof- en zanddeeltjes die door de lucht uit de Sahara naar Gran Canaria over komen waaien. Deze wazige luchtlaag uit de Sahara is een extreem droge, hete en vaak met stof beladen laag in de atmosfeer die over de minder warme en meer vochtige luchtlagen van de Atlantische Oceaan ligt.

Dit atmosferische fenomeen kan soms meermaals per jaar voorkomen op Gran Canaria. Maar wat is de calima op Gran Canaria precies? Waardoor ontstaat een calima, wat zijn de gevolgen voor de het dagelijkse leven en uw gezondheid en wat moet u doen als een calima over Gran Canaria trekt als u daar op vakantie bent, er overwinterd of er woont?

Calima versus nevel en waas.

Op Gran Canaria wordt een lucht met nevel met enige regelmaat ook een calima genoemd wat ook verklaarbaar is door het gecombineerde begrip. De vertaling van Calima in het Nederlands is immers waas of wazig en dat doet zich voor bij zowel een lucht die stof bevat als bij een lucht die minuscule waterdruppeltjes ofwel nevel bevat. Het verschil tussen een lichte calima of Saharaanse luchtlaag en nevel is vaak niet of nauwelijks te zien terwijl de gevolgen heel verschillend voor u uitpakken en waar u in het geval van stof en zand in de lucht meer last van zult ondervinden. Door nevel kan er ook een stoflaagje op bijvoorbeeld auto´s ontstaan omdat de minuscule waterdruppeltjes van nevel gecondenseerd zijn op condensatiekernen, zoals op fijnstof, pollen en met name zoutkristallen. Een kenmerkend verschil is dat een calima altijd uit het oosten of zuidoosten komt. Als de wind uit een andere richting komt wordt de waas door nevel veroorzaakt. Nevel onderscheid zich van mist doordat het zicht meer dan 1000 meter is.

Met een calima op deze pagina gaat het alleen maar over het meteorologische verschijnsel waarbij zand en stofdeeltjes in de lucht aanwezig zijn en dus niet over nevel.

Een calima bestaande uit fijne stof- en zanddeeltjes begint in de Sahara en kan vaak al op de grond tientallen kilometers groot zijn voordat de zand- en stofwolken naar het westen worden gedreven. De laag met zand en of stof wordt over de Atlantische Oceaan getransporteerd door een reeks wervels die vaak 1.500 tot 4.500 meter hoog boven zee niveau kunnen reiken. Eenmaal boven de Atlantische Oceaan wordt de calima tot boven de dichte zeeluchten getild waarbij door inversie of omkering de temperatuur toeneemt met de hoogte en de luchtvochtigheid sterk afneemt. Hoe verder de wolken met stof en zand naar het westen drijven hoe lager de lagen boven de zee komen en uiteindelijk op land of in de zee terechtkomen. Per jaar wordt zo een hoeveelheid van 60 tot 200 miljoen ton aan fijne stofdeeltjes van de Sahara woestijn naar het westen gevoerd waarvan een heel klein deel op Gran Canaria terecht komt. Het zijn alleen de kleinste stofdeeltjes die boven de oceaan komen. De grotere deeltjes vallen in de Sahara voordien terug.

Calima betekent dus waas in het Nederlands en ziet eruit als een lichtgrijze, gele of oranje mist die het zicht weinig tot sterk vermindert en een laag stof over alles kan afzetten. Die deeltjes zijn tussen 1 μm en 74 μm groot en kunnen door minuscule hoeveelheden klei er in wat vettig zijn. 1 μm is een duizendste deel van een millimeter, oftewel 0,001 mm. De neergeslagen hoeveelheden kunnen heel weinig zijn maar doorgaans wel zoveel dat er een stoffig laagje op auto´s te zien is tot een dikke, wat vettige laag bij een hele ernstige calima. In een aantal gevallen kan het tot ademhalingsproblemen leiden en af en toe kan het zo erg zijn dat het openbare leven vrijwel helemaal tot stilstand komt.

Ofschoon bovengenoemde voorbeelden extreem zijn is een calima dus niet iets wat ongemerkt voorbij gaat al was het maar vanwege de duidelijke zichtbaarheid. De effecten die wat minder snel opvallen zijn vaak vervelender. Er kan wat stof in uw huis komen en uw auto kan bedekt zijn met een dun laagje poeder. Het wordt al wat vervelender als u last van uw ogen of als u ademhalingsproblemen krijgt want bij een calima holt de luchtkwaliteit omlaag. Zeker als u op Gran Canaria met vakantie bent kan dat onplezierig zijn maar hou ook rekening met gesloten ramen en deuren.

Lees deze 15 tips en adviezen om zo min mogelijk last van een Calima te hebben.

• Sluit uw ramen en deuren om het stof zoveel mogelijk buiten te houden.
• U kunt beter niet te veel naar buiten gaan. De wind voert vaak niet alleen zand mee, maar kan ook gevaarlijke gassen van het Afrikaanse continent meevoeren.
• Bij erg hoge temperaturen is het bij tijdens een calima nog belangrijker om binnen te blijven en niet te veel activiteiten te ondernemen. Als u op Gran Canaria met vakantie bent bieden de centrale ruimtes van een hotel of appartementen complex vaak een goede oplossing.
• Bij een zware calima kunt u overwegen om buiten een masker te dragen. Dat voorkomt dat de kleinste deeltjes via uw luchtwegen in uw bloedbaan terecht komen.
• Drink, zeker als u buiten bent, veel water. Hydrateren zorgt er voor dat u uitdroging voorkomt door voldoende vocht in te nemen.
• Ga niet in de buitenlucht sporten tijdens een calima, een verhoogde stofconcentratie inademen is niet goed voor uw longen.
• Doe buiten uw huis ook geen zware lichamelijke activiteiten.
• Zet uw airconditioning uit. De vele stof- en zanddeeltjes in een calima kunnen uw systeem verstoppen.
• Stap niet te snel in uw auto, een calima is niet overal even dicht en u kunt in een "mist" van stof terecht komen.
• Als u erge last van droge ogen hebt bevochtig ze dan met oogdruppels of kunsttranen.
• Als u last van allergieën of van uw longen heeft, neem dan antihistaminica en een inhalator naast uw gebruikelijke medicijnen.
• Bij ademhalingsproblemen of andere ernstige klachten kunt naar het plaatselijke gezondheidscentrum (Centro de Salud) of naar de “Urgencia” van een ziekenhuis gaan. Als u dat niet kunt belt u 112.
• Wees voorzichtig met alle vormen van vonken en vuur. Zeker buiten kan bij de droge lucht van een calima snel een bosbrand ontstaan.
• Op hoogtes boven de 1500 meter zit u vaak boven de calima en is de lucht zuiver, helder en veel koeler. Overweeg dus een uitstapje in de bergen. Zeker voor vakantiegangers is dat de moeite meer dan waard.
• Reinig na afloop van een calima de oppervlakken in uw woning met een vochtige doek.